دلالت حدیثحدیث در اصطلاح به معنای سخنی است که از قول یا فعل یا تقریر(تأیید یا نفی کاری توسط معصوم) حکایت می‌کند. [۱]
حریری، محمد یوسف، فرهنگ اصطلاحات حدیث، ص ۳۸، قم، هجرت، ۱۳۸۱ش
۱ - معنای سند حدیثمعمولاً احادیث دارای سلسله سند می‌باشند؛ یعنی گفته شده است این حدیث و روایت را فلانی از دیگری و او از شخص دیگری و بالأخره نفر آخر از معصوم(ع) نقل کرده است. برای نمونه؛ به حدیث زیر و سند آن توجه کنید: «محمَّد بن یحیى، عَنْ أَحمد بن محمَّد بن عیسى، عَنْ علیّ بن الحَکَم، عَنْ أَبی جَمیلة ... عن ابی جعفر(ع)....»؛ این قسمت از حدیث را سند حدیث می‌گویند، و به منزله شناسنامه حدیث است. ۲ - معنای متن حدیثسپس در ادامه این‌گونه آمده است: «...قال: إنَّ اللهَ یُبْغِضُ الْفاحِشَ الْمُتَفَحِّش»؛ این قسمت از حدیث را متن حدیث گویند که سؤال پرسیده شده به این بخش بر می‌گردد. ۳ - معنای دلالت حدیثبه عبارت دیگر؛ وقتی صحبت از دلالت حدیث است؛ یعنی این‌که متن حدیث چه معنایی را می‌رساند. پس هرگاه گفته می‌شود دلالت حدیث چیست؛ یعنی معنا و مفهوم و مراد از کلام چیست؟ در حدیث پیش‌گفته، وقتی پرسیده می‌شود دلالت این حدیث چیست؟ می‌گوییم: بر طبق روایت امام باقر(ع) ؛ خداوند آن کسی را که دارای کلام و فعل قبیح و زشت باشد دشمن می‌دارد. البته با توجه به کلمه «متفحش» می‌توان گفت؛ حدیث «دلالت دارد» بر دشمنی خداوند با هر شخصی که عمداً و از روی اصرار زبان به فحش و دشنام بگشاید. ۴ - بانویس
۵ - منبعپایگاه اسلام کوئیست، تاریخ بازیابی ۱۳۹۵/۲/۲۲. |